ในแวดวงคนปลูกผักด้วยกัน ย่อมรู้ดีว่า ผักคะน้า เป็นผักที่ปลูกค่อนข้างยากทีเดียว แม้ว่าจะปลูกลงกระถาง ปลูกในแปลงเพาะ ปลูกแบบขั้นบันได แต่พื้นฐานจริงไม่ได้อยู่ที่รูปแบบการปลูก แต่สิ่งที่ทำให้คะน้าไม่รอดนั้น นอกจากจะเป็นโรคง่ายแล้ว ยังเป็นที่นิยมของหนอนแมลงมากมายอีกด้วย

เพราะสาเหตุนี้เอง ที่ทำให้เวลาปลูกผักคะน้าจึงยาก และราคาในตลาดก็มักสูงกว่าผักชนิดอื่น เพราะต้องมีการดูแลเอาใจใส่มากกว่าผักชนิดอื่นที่ปลูกชิลๆ ได้ โดยเทคนิคการปลูกนี้ รับประกันว่ารอดแน่ เพราะได้แนวทางมาจากคุณ ปฐพี พวงสุวรรณ์ เกษตรกรชุมชนนาคู จ.พระนครศรีอยุธยา ที่ท่านได้มุ่งมั่นศึกษาพัฒนาวิธีการปลูกผักคะน้ามาอย่างต่อเนื่อง โดยไม่ใช้สารเคมีใดๆ

ปัจจัยสำคัญในการปลูกผักคะน้านอกฤดู ให้ได้ผลดี

ผู้ปลูกควรที่จะรอบรู้ในเรื่องลักษณะของพืชชนิดนี้ โรคต่างๆ วิธีป้องกันแก้ไข รวมถึงธรรมชาติในการเจริญเติบโตของคะน้า ต้องหมั่นคอยดูแล สังเกตและทดลองเปรียบเทียบพิสูจน์ผลดูอยู่อย่างต่อเนื่อง ในการให้ปุ๋ยบำรุงต้นและใบนั้นหลังหว่านแล้ว ไม่ต้องให้ปุ๋ยบำรุงต้น แต่ปล่อยไปตามธรรมชาติ นั่นนับได้ว่าต้นจะแดงๆ แต่แข็งแรง แมลงไม่กวนไม่เป็นโรค หลังจากผ่านพ้นไป 37 วันไปแล้วค่อยให้ปุ๋ยบำรุงต้น บำรุงใบ รับรองไม่ว่าต้นเล็กต้นใหญ่ก็โตเท่ากันหมด ปราชญ์ชาวบ้าน ด้านคะน้าอย่างคุณปฐพี ได้แจ้งข้อมูลว่า

สาเหตุสำคัญที่คะน้าที่มีการปลูกแบบทั่วไปไม่รอด นั่นคือ คะน้าเป็นผักเมืองหนาว และไม่ทนร้อน อากาศหนาวเย็นแบบนี้เหมาะกับการปลูกคะน้ามากที่สุด และในขณะที่บ้านเรานั้น ช่วงเดือนเมษายนอากาศจะร้อนมาก แต่เกษตรกรมักจะรดน้ำผักในตอนเช้าจนชุ่ม โดยลืมนึกไปว่า น้ำจะคายความร้อนช้ากว่าดิน ฉะนั้นตอนกลางวันอุณหภูมิจะสูงขึ้น อาจสูงถึงประมาณ 60-70 องศา จนทำให้คะน้าเกิดรากเน่า และต้องตายไปในที่สุด

เคล็ดลับในการปลูกผักคะน้า ให้ผลผลิตนอกฤดูกาล

วิธีการที่ดีในการปลูกคะน้านอกฤดู ก็คือ ในตอนเย็นให้รดน้ำในแปลงปลูกให้ชุ่มโชก ส่วนในตอนเช้าก็มารดน้ำอีกครั้งเพื่อล้างน้ำค้าง แต่ให้รดน้ำในปริมาณที่ไม่ต้องมาก เพราะน้ำค้างอาจทำให้เกิดเชื้อราทางใบได้ พอประมาณ 10 โมงดินเริ่มร้อน ก็ให้รดน้ำอีกครั้งแบบโฉบๆ พอบ่ายสองโมงก็โฉบๆ อีกครั้ง เพื่อลดอุณหภูมิให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมตลอดทั้งวัน พอทำแบบนี้แล้วหลังจากที่ทดสอบมาก็ได้ผล คือต้องขยันรดน้ำวันละประมาณ 4-5 ครั้ง และไปหนักเอาในตอนเย็น สรุปคือ

สิ่งสำคัญในการปลูกผักคะน้าให้ได้ผลนอกฤดูกาลคือการรดน้ำ

1. ตอนเย็นให้รดน้ำในแปลงปลูกให้ชุ่มโชก
2. ตอนเช้าก็มารดน้ำเล็กน้อย เพื่อล้างน้ำค้าง
3. 10 โมงเช้า ให้รดแบบโฉบไปมา
4. บ่ายสองโมงก็โฉบอีกครั้งเพื่อลดอุณหภูมิ

เคล็ดลับที่เกี่ยวกันจึงไปอยู่ที่การรดน้ำ วันละ 4-5 ครั้ง แต่ไม่แฉะจนทำให้เกิดโรครากเน่าโคนเน่าและทำให้คะน้าตายได้

ส่วนเคล็ดลับที่เกี่ยวกันอื่นๆ จะเน้นไปในเรื่องการดูแลป้องกันโรค และแมลงศัตรูพืช นั่นนับได้ว่าส่วนใหญ่จะประกอบไปด้วย

โรคราน้ำค้างของคะน้า ใบจะเป็นจุดละเอียดสีดำอยู่รวมกันเป็นกลุ่มเล็กๆ ด้านใต้ใบ ตรงจุดเหล่านี้จะมีราสีขาวอมเทาอ่อนคล้ายผงแป้งขึ้นเป็นกลุ่มๆ กระจายทั่วไป โรคนี้ไม่ทำให้ต้นคะน้าตาย แต่ทำให้น้ำหนักลดลง เพราะต้องตัดใบที่เป็นโรคทิ้ง ทำให้ได้น้ำหนักน้อยลง การป้องกันกำจัดโรคราน้ำค้างของคะน้า คือในตอนเช้าควรรดน้ำใบต้นคะน้าเพื่อชะล้างน้ำค้างต้นเหตุให้เกิดราน้ำค้างคะน้า

โรคแผลวงกลมสีน้ำตาลไหม้ ใบแก่ที่อยู่ด้านล่างของลำต้นจะเป็นโรคนี้มาก ใบที่เป็นโรคจะมีแผลวงกลมสีน้ำตาลซ้อนกันหลายชั้น เนื้อเยื่อรอบๆ แผลเปลี่ยนเป็นสีเหลืองขนาดของแผลมีทั้งใหญ่และเล็ก บนแผลมักจะมีเชื้อราขึ้นบางๆ มองเห็นเป็นผงสีดำ เนื้อเยื่อบุ๋มลงไปเล็กน้อย การป้องกันกำจัดโรคแผลวงกลมสีน้ำตาลไหม้ ก็คือการป้องกันก็คือในตอนเช้าให้รดน้ำชะล้างเชื้อราต่างๆ แต่ไม่ควรให้ชุ่มมากเพราะรากจะเน่าได้ และควรเด็ดใบที่มีแผลทิ้งออกห่างจากแปลงปลูก

หนอนกระทู้ผัก ตัวเต็มวัยเป็นผีเสื้อกลางคืน ปีกคู่หน้ามีจุดสีน้ำตาลเข้ม มีลวดลายเต็มปีก ส่วนปีกคู่หลังสีขาวและบาง ลำตัวมีขนสีน้ำตาลอ่อนปกคลุมอยู่ ตัวเมียวางไข่เป็นกลุ่มๆ ตัวเมียวางไข่ได้ประมาณ 200-300 ฟอง หนอนจะกัดกินใบและก้านใบของคะน้า มักจะเข้าทำลายเป็นหย่อมๆ ตามจุดที่ผีเสื้อวางไข่ หนอนชนิดนี้สังเกตได้ง่ายคือ ลำตัวอ้วนป้อม ผิวหนังเรียบ คล้ายหนอนกระทู้หอม มีสีสันต่างๆ กัน มีแถบสีขาวข้างลำตัวแต่ไม่ค่อยชัดนัก เมื่อโตเต็มที่จะมีขนาดประมาณ 3-4 เซนติเมตรเคลื่อนไหวช้า การป้องกันกำจัดหนอนกระทู้ผัก ต้องหมั่นตรวจดูสวนผักบ่อยๆ เมื่อพบหนอนกระทู้ฟักให้ทำลายไข่ ตัวหนอน หรือใบหรือต้นที่เจอหนอนนั้นเสีย เพราะอาจมีไข่หนอนอยู่รอบๆ บริเวณนั้น

โรคเน่าคอดินของคะน้า เป็นโรคที่เกิดขึ้นเฉพาะในแปลงต้นกล้าเท่านั้น เนื่องจากการหว่านเมล็ดที่แน่นทึบ อับลม และต้นเบียดกันมาก แม้กระนั้นในแปลงมีเชื้อโรคแล้วต้นกล้าจะเกิดอาการเป็นแผลช้ำที่โคนต้นระดับดิน เนื้อเยื่อตรงแผลจะเน่าและแห้งไปอย่างรวดเร็ว แม้กระนั้นถูกแสงแดดทำให้ต้นกล้าหักพับ ต้นเหี่ยวแห้งตายในเวลารวดเร็ว บริเวณที่เป็นโรคจะค่อยๆ ขยายกว้างออกไปเป็นวงกลม ภายในวงกลมที่ขยายออกไปจะไม่มีต้นกล้าเหลืออยู่เลย ส่วนกล้าที่โตแล้วจะค่อยๆ เหี่ยวตายไป การป้องกันกำจัดโรคเน่าคอดินของคะน้า ไม่ควรหว่านเมล็ดคะน้าให้แน่นเกินไป ควรตากดินเพื่อกำจัดเชื้อราในดินโดยตรงก่อนลงปลูกจะได้ผลดียิ่งขึ้น อย่าให้น้ำขังแฉะในแปลงขณะเป็นต้นกล้า หรือยกแปลงนูนสูงเพื่อให้ระบายน้ำให้เร็วด้วย

หนอนคืบกะหล่ำ ตัวเต็มวัยเป็นผีเสื้อขนาดกลาง หนอนคืบกะหล่ำเป็นหนอนที่กินจุ เข้าทำลายคะน้าในระยะที่เป็นตัวหนอน โดยจะกัดกินเนื้อใบจนขาดและมักจะเหลือเส้นใบไว้หนอนชนิดนี้เมื่อเกิดระบาดแล้วจะแพร่กระจายไปอย่างรวดเร็วมาก การป้องกันกำจัดหนอนคืบกะหล่ำ ให้ตรวจดูไข่หรือตัวหนอนในระยะเล็กๆ หากพบให้กำจัดเสียหรือถอนต้นกำจัดเสีย